Հոբի գիրքը. ինչու են արդարները տառապում են

Gospel Translations Armenianյից՝ ազատ հանրագիտարանից

Աստվածաշնչի ուսումնասիրության ասպարեզում հինգ գիրք կա, որոնք սովորաբար ներառվում են "Իմաստության գրականություն" կամ "Հին կտակարանի բանաստեղծական գրքեր" վերնագրերի տակ: Դրանք Առածների, Սաղմոսների, Ժողովողի, Երգ երգոցի և Հոբի գրքերն են: Այս հինգ գրքերից մեկ աչքի է ընկնում հատուկ պարղությամբ և զգալիորեն տարբերվում է մյուս չորս գրքերից: Դա Հոբի գիրքն է: Իմաստությունը, որը գտնում ենք Հոբի գրքում, տրված չէ առածների միջոցով: Փոխարենը, Հոբի գիրքը գործ է ունենում իմաստության խնդիրների հետ պատմողական համատեքստում, երբ խոսքը վերաբերվում է Հոբի խոր տառապանքին և տանջալի ցավին: Այս պատմվածքի ժամանակաշրջանը հայրապետական ժամանակաշրջանն է: Հարցեր են ծագել գրքի հեղինակի մտադրությունների վերաբերյալ. արդյոք, նրա նպատակն էր, որ գիրքը իրական անձնավորության մասին պատմող պատմական պատմվածք լիներ, թե դրա տարրական կառուցվածքը դրամայի կառուցվածք է իր նախաբանով, որը ներառում է Աստծո և Սատանայի երկխոսության երկնային տեսարանը որպես նախաբան և լավագույն ձևով շարժվում է դեպի վերջաբանը, որտեղ փորձությունների ժամանակ Հոբի ունեցած մեծ կորուստները համալրվում են:

Ամեն դեպքում, Հոբի գրքի առանցքային ուղերձն իմաստությունն է, որը պատասխանում է այն հարցին, թե ինչպես է Աստված ներգրավվում մարդկային տառապանքների խնդրի մեջ: Յուրաքանչյուր սերնդի մոտ բողոք է բարձրանում, այն բանի շուրջ, որ եթե Աստված բարի է, ուրեմն չպետք է լինեն ոչ ցավ, ոչ տառապանք կամ մահ այս աշխարհում: Այս բողոքի հետ միասին, ըստ որի վատ բաները տեղի են ունենում լավ մառդկանց հետ, նաև փորձեր էին արվում հաշվելու ցավը, ըստ որի ենթադրվում էր, որ անհատի տառապանքի սկիզբը ուղիղ համեմատական է նրա մեղավորության աստճանին կամ գործած մեղքին: Սրա կարճ պատասխանը կարող ենք գտնել Հովհաննեսի իններորդ գլխում, որտեղ Հիսուսը պատասխանում է կույր ծնված մարդու տառապանքի աղբյուրի վերաբերյալ աշակերտների կողմից իրեն տրված հարցին:

Հոբի գրքում հերոսը նկարագրված է որպես արդար մարդ, իսկապես ամենաարդար մարդը, որին կարելի է գտնել երկրի վրա, բայց մեկը, որը ըստ Սատանայի արդար է միայն Աստծո ձեռքից օրհնություն ստանալու համար: Աստված ցանկապատ էր դրել նրա շուրջը և բոլոր մահականացուներից ամենաշատն էր նրան օրհնել, և արդյունքում Սատանան մեղադրում է Հոբին այն բանի մեջ, որ նա Աստծուն ծառայում է միայն նրա համար, որովհետև Արարիչը իրեն առատապես վարձատրում է դրա համար: Սատանայի կողմից մարտահրավեր է նետվում Աստծուն, որպեսզի նա հեռացնի պաշտպանության ցանկապատը և տեսնի, թե ինչպես այդ դեպքում Հոբը կսկսի անիծել Աստծուն: Մինչ պատմությունը ծավալվում է, Հոբի ծանր տառապանքները ավելի է ուժեղանում: Նրա տառապանքն այնքան ծանր է, որ նա նստում է մի կույտ գոմաղբի վրա, անիծում այն օրը, որ ինքը ծնվել է, և լացում անողոք ցավից: Նրա տառապանքն այնքան մեծ է, որ նույնիսկ նրա կինն է նրան խորհուրդ տալիս անիծել Աստծուն, և որ նա կարող է մեռնել և ազատվել այդ հոգեվարքից: Հետո, այն ինչ տեղի է ունենում պատմության մեջ, խորհուրդն է, որը Հոբին տալիս են նրա ընկերները` Եղիփազը , Բաղդատը և Սոփարը: Նրանց վկայությունը ցույց է տալիս, թե ինչքան խախուտ և մակերեսային է իրենց հավատարմությունը Հոբին, և թե ինչպես են նրանք ենթադրում, որ Հոբի անասելի տառապանքի պատճառը է պետք է, որ նրա բնույթի ծայրահեղ դեգեներացիան լինի:

Հոբին տրվող խորհուրդները հասնում են ավելի բարձր մակարդակի Եղիուսի կողմից ասված մի քանի խորը ենթադրությունների միջոցով: Եղիուսը մի քանի խոսք է ասում, որոնք աստվածաշնչյան իմաստության շատ տարրեր ունեն, բայց վերջնական իմաստությունն այս մեծ գրքում ասվում է ոչ թե Հոբի ընկերների կամ Եղիուսի կողից, այլ Աստծո կողմից: Երբ Հոբը Աստծուց պատասխան է պահանջում, Աստված պատասխանում է հանդիմանությամբ. " «Այդ ո՞վ է, որ իր խորհուրդները թաքցնում է ինձնից, խօսքերը հաւաքելով իր սրտում՝ կարծում է, թէ ինձնից պահում է դրանք։ Տղամարդու պէս պնդացրու մէջքդ. հարցեր եմ տալու քեզ, ու պատասխան տուր ինձ։ (Հոբ 38:2–3): Այս հանդիմանությունից հետո տեղի է ունենում ամնաուժեղ հարցաքննությունը, որը երբևէ մարդն ունեցել է Արարաչի կողմից: Գրեթե առաջին հայացքից թվում է, թե Աստված սպառնում է Հոբին, երբ ասում է."Որտե՞ղ էիր դու, երբ ես երկրի հիմքերն էի գցում։ Ասա՛ ինձ, եթէ խելամիտ ես ու իմաստուն"։ (խոսք. 4): Աստված այս ձևով հարցը հարցի հետևից է տալիս: "Վերահասու եղե՞լ ես Բազմաստեղեանի կարգին, բացե՞լ ես քօղը Հայկ համաստեղութեան։ Կամ Մազարոթը կարո՞ղ ես բացել իր ժամանակին, Գիշերավարն իր շառաւիղներով հանդերձ կարո՞ղ ես տանել նրանց հետ"։ (խոսք 31–32): Ակնհայտ է, որ այս հռետորական հարցերի պատասխանները, որոնք միշտ գալիս են գնդացիրի արագությամբ լինում են` Ո'չ , ո'չ, ո'չ: Աստված Իր հարցերով դիպչում է Հոբի արժանապատվությանը և ստորադասությանը: Աստված շարունակում է Հոբին հարցեր տալ բաների վերաբերյալ, որոնք Հոբը չի կարող անել , բայց Աստված ակնհայտորեն կարող է անել:

Գլուխ 41-ում Աստված վերջապես ասում է Հոբին. "Բայց ո՞վ է, որ ինձ պիտի հակառակուի, կամ ո՞վ է, որ ինձ պիտի դիմադարձի ու դիմանայ"։ (խոսք 1): Այժմ, Հոբի պատասխանն իր թշվառության վերաբերյալ հարցերի պատասխանները իմանալու հանդուգն պահանջարկը չէ: Փոխարենը նա ասում է."Ոչնչութիւն եմ, ի՞նչ պատասխան պիտի տամ ես այդ մասին. միայն պիտի պապանձուեմ։ Բերանս բացի մի անգամ արդէն, էլ երկրորդ անգամ բան չեմ աւելացնի”։ (խոսք. 34-35): Եվ նորից Աստված ընտրում է հարցումը և ավելի խորն է գնում` տալով հարցեր, որոնք ցույց է տալիս Աստծո զորության, որը Հոբի համար ծանոթ էր, որպես Էլ Շադայ, և Հոբի անզորության միջև հակադրությունը: Վերջապես Հոբը խոստովանում է, որ դա սքանչելի էր: Նա ասում է." Սրանից առաջ ես ականջներովս էի լոկ լսել, բայց հիմա աչքերս էլ տեսան հէնց քեզ։ Այդ պատճառով նուաստ համարեցի ինձ ու հալուեցի ես։ Ինքս ինձ հող ու մոխիր եմ դիտում”(42:5–6):

Այս դրամայի մեջ ուշագրավ է այն, որ Աստված երբեք ուղղակիորեն չի պատասխանում Հոբի հարցերին: Նա չի ասում."Հոբ, պատճառը, որ դու տառապել ես այս է կամ այն է": Փոխարենը ինչ Աստված անում է այսպիսի խոր տառապանքի անիրավության առեղծվածի մեջ, այն է, որ նա Հոբին պատասխանում է Իր ձևով: Սա այն իմաստությունն է, որ պատասխանում է տառապանքի հարցին, ոչ թե այն հարցին, թե ինչու ես պետք է տառապեմ տվյալ ձևով, տվյալ ժամանակում և տվյալ հանգամանքներում, այլ` ում վրա պետք է իմ հույսը դնեմ այդ տառապանքների ժամանակ:

Այդ պատասխանը պարզորոշ ձևով գալիս է Հոբի գրքի իմաստությունից, որը համապատասխանում է իմաստության գրականության մյուս նախադրյալներին. Տիրոջ վախը, և Աստծո նկատամաբ երկյուղն ու մեծ ակնածանքն իմաստության սկիզբն են: Եվ երբ մենք շշմած և շփոթված ենք բաներով, որոնք մենք չենք կարող հասկանալ այս աշխարհում, մենք հատուկ հարցերի համար միշտ չենք հատուկ պատասխաններ փնտրում, բայց մենք փնտրում են ճանաչել Աստծուն Իր սրբության, Իր արդարության, Իր արդարադատության և իր ողորմության մեջ: Դրանում է իմաստությունը, որը գտնվում է Հոբի գրքում: